Pandemide Sosyal Medya Detoks Analizi
Normal hayatın dışında dijital olarak sosyalleşebildiğimiz en önemli yerlerin başında Instagram, Twitter, Facebook ya da YouTube gibi platformlar geliyor. Pandemi dönemiyle birlikte çoğu sosyal alışkanlıklarımız değişti ya da değişmek zorunda kaldı. Haliyle dijital olarak sosyalleştiğimiz yerlerin de bence önemi arttı.
31 Aralık 2020 günü, 23:15 sularında da yeni yıla dair kafamda sorular ve cevaplar arasında cebelleşiyordum. Yeni bir yılın gelmesiyle beraber insanda yeni sayfa dürtüleri oluşuyor. Benim de aklımda aslında uzunca süredir olan ancak gerçekleştirmediğim bir eylem olan “Dijital Detoks” vardı.
Pandemiyle, haftasonları günümün %30-%40 gibi bir bölümünü sosyal medyada ilgimi çeken bazı içerik üreticilerin gönderileriyle geçiriyordum. Bu yanlış ya da doğru diyemem. Olumlu olarak kattığı ya da götürdüğü şeyler oldu benden. Ama herkes için aynı şey geçerli midir? Onun kritiğini herkesin kendisinin yapması gerekiyor. Ben kendimle alakalı artık telefon/bilgisayar gibi cihazlardan bir şeyler okumak-izlemek konusunda yorgunluk hissettim. Psikolojik olarak özellikle beni çok etkilediğini fark ettim.
Beni etkileyen şeyler?
- Son dakika olayları: Yukarıdaki akışta da göreceğiniz üzere güncel gündemden uzak kalmam, takip ettiğim sayfalardan ötürü çok mümkün değil. Bununla beraber gelen son dakika haberleri ana sayfama düştükçe aniden onları görmem beni de etkiliyor.
- Eskiye özlem barındıran içerikler: Kendim geçmişe özlemi hep içimde barındırırım. Bu benim kişiliğimle alakalı. Geçmişle ilgili kesit sayfaları da bolca akışımda olur. Bunların da karşıma çıkması özlem, mutluluk ya da üzüntü gibi çeşitli duyguları bana yaşatabiliyor. Psikolojik olarak beni en zorlayan başlık diyebilirim.
- Toplumsal olaylar: Dünyanın bir ucunda yaşanan olayla alakalı, sosyal medyada toplumsal olarak başlatılan kampanyalar, karşı çıkmalar ya da destekler... Bunları da görmek derin izler ve düşüncelere sevk ediyor.
- “Classy” hesaplar: Severek takip ettiğim bu hesaplar, hem geçmişi, hem de “Classy” yaşam tarzını yansıtıyor. Bende uyandırdığı ani duygu değişimlerini tarif etmem çok zor. Beni en zorlayan başlıkların ikincisi de bu.
Eylem Planı
Kendi kendime düşündüğümde bunları belirli bir süre kesmenin vücuduma ve psikolojime iyi geleceğini düşündüm. 2021 Ocak itibari ile 3 ay gibi bir süre Twitter, Facebook, WhatsApp, LinkedIn ve Instagram’dan ayrılmaya karar verdim. Ani verdiğim bu kararla telefonumdan bütün uygulamalarını yedek almadan ya da herhangi bir ön işlem yapmadan sildim.
- İlk bir hafta: En zorlandığım süreçti. Elim bir yerlere gidiyor, bir akışı incelemek, çeşitli haberlerin aniden karşıma çıkması gibi ihtiyaçlar hissettiğimi fark ettim.
- İkinci hafta: Süreç daha da zorlaştı. Boşluğa düşüş hissi oluştu. Televizyon da izlemediğim için bu süreçteki haber/akış ihtiyacımı bir şekilde gidermek istiyordum. Teknik makale okumaya, oyun oynamaya (Mobile Pubg, Counter Strike 1.5, Age of Empires), hobilerim ile ilgili araştırma yapıp okumaya daha çok zaman ayırdım.
- 50. gün: Süreç bir şekilde geçti. Zorlanmalarım gitti. YouTube’da içerik izlemeye başladım. Bu benim sürecimin parçasını etkileyecek bir şey olmadığına karar vermiştim. YouTube bağımlılığım bu sürece başlamadan önce de yoktu.
- 70. gün: Sürecin gidişatından gerçekten memnun olduğumu fark ettim. Eskisi kadar sık baş ağrım olmuyordu. Ben bunu, ekrana bakmamdaki azalma ve ani duygusal değişimlerdeki yavaşlamaya bağladım.
- 75. gün: 90 günü tamamlamaktan vazgeçtim. 75 gün ile süreci kapattım. Ani bir seyahat durumu oluştu. Bu süreci paylaşmak istediğim için süreci erken tamamladım. Hedefe içsel olarak ulaşma durumunu tamamladığımı düşündüm.
Sosyal medyaya geri döndüğümde ilk farkındalık olarak, hikaye kısmı beni etkiledi. Kendi kendime, “Bunun benimle ilgisi ne?” diye sorguladım. Gereksiz olduğu izlenimine kapıldım.
Eskisine nazaran şu an daha az kullanıyorum. Bu detoksun da vücuduma psikolojik anlamda çok şey kattığını düşünüyorum. En azından hobilerim ve teknik anlamda kendime daha çok vakit ayırdığım için içsel haz olarak doygunluğa ulaştım.
Bu deneyimi dönem dönem tekrarlayacağım. Onları da paylaşmak için sabırsızlanıyorum…
Hepinize sevgiler.
